Filosofen en theologie

In de vakantie twee boeken van hedendaagse filosofen doorgenomen. Allan de Botton (Religie voor atheïsten) en Victor Stenger (God, een onhoudbare hypothese). Beide lezenswaardig en toegankelijk. Maar ook beide met een titel die de lading niet dekt.
De Botton heeft het niet over (de inhoud van) religie maar over verschijnings- en verwerkingsvormen daarvan. Hij betoogt dat de seculiere wereld veel van religies kan leren als het gaat om gemeenschapszin, kunst, zorgzaamheid en dergelijke. In die zin is het te hopen dat zijn lezers het zullen oppakken als (zo luidt de ondertitel) ‘een heidense gebruikersgids’.
Victor Stenger koos voor de engelstalige uitvoering als ondertitel: “How science shows that God does not exist” (Hoe de wetenschap aantoont dat God niet bestaat). De vlag die hij in de titel aanvoert (God) dekt niet de lading die door veel mensen daarbij gedacht (of geloofd) wordt. Dat kan ook niet; er zijn immers bijna zoveel godsbeelden als er mensen zijn. In de loop van het boek nuanceert hij zijn stelling dan ook en meldt dat het gaat “over een God die de eigenschappen heeft die traditioneel horen bij de joods-christelijk-islamitische (JCI) God” (vet en cursief van mij; JK). En bij nadere beschouwing van het boek denk ik dat veel christenen zijn boektitel wel kunnen onderschrijven: zo’n God is inderdaad een onhoudbare hypothese.
Maar wel merkwaardig dat een zich wetenschapper noemende auteur (hij is naast filosoof tevens emeritus hoogleraar natuur – en sterrenkunde) van wetenschap durft te spreken met een bewijs dat nagenoeg als volgt luidt: Veel wat in de traditionele godsdiensten vroeger werd geloofd als van God gegeven wonder, is wetenschappelijk te verklaren. Veel andere aan God toegewezen daden zijn nooit overtuigend wetenschappelijk bewezen. Dus…..God bestaat niet.
Mijn conclusie: Het Godsbeeld van Stenger is verminkt (of op z’n minst voor de meesten achterhaald) en zijn bewijs van het niet-bestaan van God rammelt aan alle kanten.
En toch: goed om gelezen te hebben.